THUÂT HOÀI

 ĐẾN VỚI BÀI THƠ HAY 

THUẬT HOÀI CỦA ĐẶNG DUNG

Tiểu sử: Danh tướng Đặng Dung, sinh không rõ mất năm 1413. Ông người Nghệ An nhưng theo gia đình vào lập nghiệp tại vùng đất nay thuộc quận Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam. Ông cùng Nguyễn Cảnh Dị, Nguyễn Suý rước Trần Quý Khoách về Nghệ An lập lên vua Trùng Quang quyết liệt kháng Minh. Năm 1413 ông cùng vua Trùng Quang bị bắt giải về Tàu, nửa đường ông trầm mình tự tử. Ngoài gương anh hùng tiết liệt, Đặng Dung còn được xem như một nhà thơ lớn của dân tộc mặc dù ông chỉ để lại một ít bài thơ, trong đó có bài Thuật Hoài nổi tiếng. 

感懷【述懷】  

世事悠悠奈老何，

無窮天地入酣歌。

時來屠釣成功昜，

運去英雄飲恨多。

致主有懷扶地軸，

洗兵無路挽天河。

國讎未報頭先白，

幾度龍泉戴月磨。

Cảm hoài [Thuật hoài]

Thế sự du du nại lão hà,

Vô cùng thiên địa nhập hàm ca.

Thời lai đồ điếu thành công dị,

Vận khứ anh hùng ẩm hận đa.

Trí chúa hữu hoài phù địa trục,

Tẩy binh vô lộ vãn thiên hà.

Quốc thù vị báo đầu tiên bạch,

Kỷ độ Long Tuyền đới nguyệt ma.

Dịch nghĩa

Sự đời dằng dặc mà ta già rồi, biết làm sao đây!

Trời đất mênh mông thu vào trong cuộc rượu hát nghêu ngao.

Khi gặp thời thì anh hàng thịt, người câu cá cũng dễ lập công,

Nếu thời vận đã qua thì anh hùng cũng chỉ uống hận.

Muốn giúp chúa, ôm hoài bão nâng trục trái đất mà xoay chuyển lại,

Mong rửa sạch giáp binh nhưng không có lối để kéo Ngân Hà xuống.

Thù nước chưa báo được, mà đầu thì đã bạc rồi,

Bao lần mang kiếm Long Tuyền ra mài dưới bóng trăng

CẢM HOÀI

Bản dịch : Tản Đà

Việc đời man mác, tuổi già thôi!

Đất rộng trời cao chén ngậm ngùi

Gặp gỡ thời cơ may những kẻ,

Tan tành sự thế luống cay ai!

Phò vua bụng những mong xoay đất,

Gột giáp sông kia khó vạch trời.

Đầu bạc giang san thù chưa trả,

Long Tuyền mấy độ bóng trăng soi.

CẢM HOÀI

Bản dịch của Phan Kế Bính

Việc đời bối rối tuổi già vay,

Trời đất vô cùng một cuộc say.

Bần tiện gặp thời lên cũng dễ,

Anh hùng lỡ bước ngẫm càng cay.

Vai khiêng trái đất mong phò chúa,

Giáp gột sông trời khó vạch mây.

Thù trả chưa xong đầu đã bạc,

Gươm mài bóng nguyệt biết bao rày.

CẢM HOÀI

Bản dịch của Phan Võ

Việc thế lôi thôi tuổi tác này

Mênh mông trời đất hát và say

Gặp thời đồ điếu thừa nên việc

Lỡ vận anh hùng luống nuốt cay

Giúp chúa những lăm giằng cốt đất

Rửa dòng không thể vén sông mây

Quốc thù chưa trả già sao vội

Dưới nguyệt mài gươm đã bấy chầy

CẢM HOÀI 

Bản dịch của Hồ Đắc Hàm ,Thái Văn Kiểm

Tuổi về già, phải thời bối rối

Cả đất trời một hội mê say

Gặp thời kẻ dở nên hay

Anh hùng lỡ vận, đắng cay trăm phần

Lòng cứu chúa muốn vần trái đất

Gột giáp binh khôn dắt sông trời

Thù còn đầu đã bạc rồi

Mấy phen dưới nguyệt chuốt mài lưỡi gươm

Bài thơ CẢM HOÀI CỦA Võ tướng Đặng Dung rất nhiều người dịch.

Phần lớn dịch theo Đường luật ,chỉ có một bài dịch ra STLB .Nay tôi thử dịch ra LỤC BÁT xem sao:

CẢM HOÀI

Đời nhiều chuyện trớ trêu sao

Về già ngồi hát nghêu ngao vài lời:

Nên công kẻ dở gặp thời

Anh hùng lỡ vận bùi ngùi đắng cay

Muốn ôm Trái Đất mà xoay

Kéo sông Ngân xuống khó thay hỡi Trời !

Thù còn tuổi xế chiều rồi

Dưới trăng từng mải miết ngồi mài gươm

DIZIKIMI